TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA

W pierwszych tomografach komputerowych każdy skan wykonywany był oddzielnie, we współczesnych tomografach spiralnych wykonuje się tzw. skan spiralny, polegający na tym, iż lampa wiruje ruchem ciągłym i jednocześnie stół z pacjentem ruchem ciągłym wjeżdża do aparatu. Dzięki takiej metodzie uzyskuje się dane objętościowe (w 3 płaszczyznach).

W tomografii wielorzędowej (multislice tomography – MSCT) podczas jednego obrotu lampy uzyskuje się wiele skanów równocześnie, dzięki zastosowaniu wielu rzędów detektorów. Obecnie stosowane są tomografy 2, 4, 8, 16, 32 i 64 rzędowe. Zastosowanie wielu rzędów detektorów pozwala znacząco skrócić czas badania, natomiast uzyskane dane cechują się wysoką rozdzielczością przestrzenną, a więc zdolnością do rozróżniania bardzo drobnych szczegółów. W nowoczesnych tomografach wielorzędowych możliwe jest uzyskanie warstw o grubości 0,4 mm. Skrócenie czasu badania umożliwia natomiast kilkukrotne skanowanie badanego obszaru w bardzo krótkich odstępach czasowych. Pozwala to na dokonywanie badań dynamicznych np. wątroby gdzie bardzo istotne jest uwidocznienie kolejnych faz napływu środka kontrastowego przez różne układy naczyniowe – oddzielnie fazy tętniczej i wrotnej.
Jakkolwiek w badaniach TK podstawą nadal jest analiza warstw poprzecznych, obecnie zastosowanie znajdują różne rodzaje prezentacji obrazowych ułatwiających rozpoznanie. Do tych aplikacji graficznych należa:
– rekonstrukcje wielopłaszczyznowe (multiplanar reconstrucion – MPR) – w dowolnie wybranej płaszczyźnie anatomicznej (Ryc.)
– rekonstrukcje krzywoliniowe (curved planar – CPR) – wzdłuż krzywych, np. wzdłuż przebiegu naczyń, krzywizn kręgosłupa (Ryc.)
– rekonstrukcje w projekcji maksymalnej intensywności (maximum intensity projection –MIP) – gdzie wyświetlane są jedynie punkty (piele) obrazowe o największej jasności, natomiast tło (pozostałe struktury) są czarne; rekonstrukcje te używane są do oceny naczyń (Ryc.)
– rekonstrukcje objętościowe kodowane kolorem (volume rendering – VR) – poszczególnym Pielom obrazu przypisywany jest określony kolor, zależnie od stopnia pochłaniania promieniowania rentgenowskiego
– rekonstrukcje powierzchniowe (shade surfach display – SSD), w których uzyskuje się cieniowane odwzorowanie powierzchni, używane np. w badaniu płuc (Ryc.)
– endoskopowe rekonstrukcje wirtualne (wirtualna bronchoskopia, kolonoskopia, angioskopia) – przedstawiające wnętrze badanych struktur, a więc obraz jaki uzyskuje się wprowadzając endoskop do światła np. jelita (Ryc.).
Uzyskane obrazy można dowolnie obracać na ekranie komputera, usuwać elementy przesłaniające ocenianą strukturę, zmieniać nawet natężenie, kolor i kierunek oświetlenia.

INFORMACJA DLA PACJENTA

CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Jest to metoda, cyfrowego badania radiologicznego, obrazująca poprzeczne przekroje narządów wewnętrznych. Dzięki badaniu TK, uzyskuje się dwuwymiarowe obrazy odwzorowujące informację, zależną od stopnia pochłaniania promieniowania przez poszczególne tkanki, z całej badanej warstwy narządu. Do przeprowadzenia dokładnego badania w większości przypadków, podawany jest dożylnie środek kontrastowy. Natomiast przy wykonywaniu TK brzucha lub miednicy pacjent otrzymuje dodatkowo rozcieńczony środek kontrastowy, który jest podawany doustnie, w celu wypełnienia i zakontrastowania przewodu pokarmowego.

Przygotowanie do badań tomografii komputerowej
Badanie wykonywane jest na czczo (co najmniej 5 godzin przed badaniem należy powstrzymać się od jedzenia).Jeśli badanie wykonywane jest w godzinach popołudniowych można zjeść śniadanie.Nie należy powstrzymywać się od picia płynów. Przed badaniem wskazane jest przyjęcie zwykłej, dziennej ilości płynów (1-2 litry). Można pić wodę niegazowaną, niesłodzone soki owocowe, lekką herbatę.W dniu badania należy zażyć stale przyjmowane leki. Na badanie należy zgłosić się pół godziny przed planowanym terminem. Należy zabrać ze sobą wyniki wcześniejszych badań obrazowych (zdjęcia rtg, USG, TK i MR oraz opisy badań) oraz dokumentację z przebiegu leczenia (karty informacyjne, wypisowe, wyniki badań).
• Przed badaniami TK jamy brzusznej i miednicy należy zabrać ze sobą 1,5 litra wody niegazowanej.